سلولیت چیست؟
سلولیت به چربی ذخیره شده زیر پوست گفته می شود که این چربی اغلب در قسمت ران، باسن و در پایین شکم دیده می شود. سلولیت را اغلب با عناوین پوست پرتقال یا پوست پنیر می شناسند.اگر تحت هر شرایطی ، شخص قادر به دفع کامل سموم بدن از قبیل اسید اوریک، اسید لاکتیک و اسید اکسالیک از طریق دستگاه ادراری ، گوارشی و یا تعریق پوستی نباشد،بافت ملتحمه وجایگاهی برای مواد زائد و سمی می گردد.
با توجه به تأثیر استروژن و پروژسترون در سلولیت، سلولیت در زنان به راحتی شروع می شود و پوست به سرعت آن را ظاهر خواهد کرد. گرچه این بیماری بیشتر در خانم ها امکان ظهور می یابد ولی بین 25 تا 30 درصد از موارد بروز آن در مردان نیز مشاهده شده است.
از علل اصلی بروز سلولیت:
- چاقی
- ارث
- رژیم غذایی کم فیبر (پر چرب)
- عدم تحرک و یا فعالیت ورزشی پایین
- بارداری
می توانیم بگوییم که سبک زندگی در بروز سلولیت بسیار موثر است. افزایش سموم در بدن نیز یکی از علل اصلی در شروع سلولیت است.
سلولیت بر فرد مبتلا چه اثراتی دارد؟
به طور کلی سلولیت ها، به غیر از سلولیت های لگن خاصره، نمی تواند مانند چاقی های پیشرفته، سبب عامل خطر جدی برای ادامه زندگی باشد، ولی به طور کلی عوارض آنها عبارتند از :
- از دست رفتن زیبایی پوست نواحی مبتلا.
- درد و رنج و فشارهای عصبی.
- از همه مهم تر از دست رفتن طراوت و شادابی پوست و بروز پیری زودرس، به خصوص در افرادی که سلولیت های ایجاد شده در نواحی گردن و صورت جا خوش کرده باشند.
توصیه های مفید برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری ها به ویژه سلولیت :
1- تناسب و تعادل مصرف درشت مغذی های انرژی زا یعنی پروتئین ها، چربی ها و روغن ها و قندها (تک قندی، دو قندی، قندهای مرکب)، به طوری که تعادل میان دریافت و مصرف انرژی بسته به جنس و حالت فیزیولوژیک بدن به طور کامل حفظ گردد.
2- منابع غذایی انتخابی در جهت تنظیم جیره غذایی روزانه و هفتگی، باید در بردارنده کلیه ریزمغذی های مورد نیاز بدن باشند تا از تحلیل وتهی شدن ویتامین های سیزده گانه، مواد معدنی و شانزده گانه و اسیدآمینه های بیست گانه جلوگیری شود.
3- تنوع در انتخاب گروه های غذایی بسیار ضروری است؛ چراکه هیچ ماده غذایی در بردارنده انواع محصولات، قادر به تامین نیاز بدن به پنجاه ریزمغذی و بیست متابولیت حاصل از درشت مغذی های گروه قندها و چربی ها نمی باشد.
البته در شرایط فیزیولوژیکی خاص و ابتلا به این یا آن بیماری با توجه به نوع تغییرات به وجود آمده؛ ممکن است نیاز به برخی مواد مغذی و گروه های غذایی حاوی آن افزایش یا کاهش یابد.
احتیاطات و توصیه های لازم در بیماری سلولیت:
- اجتناب از مصرف غذاهای سنگین و دیرهضم، گوشت های پرچرب، جگر، به خصوص جگر مرغ، غاز، اردک و مرغ و خروس های درشت و پیر، کله پاچه و سیرابی، مغز، زبان، گوشت بناگوش، روغن های حیوانی، پیه خوک و گاو، لبنیات پرچرب و خامه ای، چاشنی هایی مانند سیر ترشی، شورجات و ترشی جات، به ویژه از نوع غیر خانگی، چیپس، سیب زمنی سرخ کرده تهیه شده از بیرون یا سیب زمینی های آماده فریز شده، انواع شیرینی جات و بستنی های سنتی و خامه ای، مشروبات الکلی، نوشابه های رنگی و طعم دار، توتون و سیگار.
- کاهش مصرف نمک.
- کاهش دریافت قهوه و چای پررنگ ، پنیرهای کهنه
- استفاده بیشتر از غذاهای آب پز، بخارپز یا فرپز به جای خورشت های پرچرب و انواع گوشت های سرخ کرده قرمز و سفید (ماکیان و آبزیان ) و سایر مواد غذایی سرخ شده در روغن های حیوانی یا گیاهی هیدروژنه و جامد.
مواد غذایی مفید برای مبتلایان به سلولیت:
1- انواع سبزیجات به صورت خام یا آب پز.
2- سالادهای متنوع غنی شده با گندم یا ماش جوانه زده به همراه سس های تهیه شده از روغن زیتون یا کنجد، ماست، کچاپ، آب لیمو یا آب نارنج یا آب غوره خانگی.
3- گوشت حیوانات جوان و فاقد چربی به صورت فرپز یا آب پز یا کباب شده به صورت غیر مستقیم( با کباب پزهای گازی ، ذغالی یا برقی)؛ مانند دونر کباب.
4- سیب زمینی آب پز، فرپز یا تنوری.
5- تخم مرغ آب پز.
6- ماهی کم چرب تهیه شده به صورت فرپز یا بخارپز یا کباب شده.
7- لبنیات کم چرب.
8- انواع نان های سبوس دار یا پردانه یا نان های تهیه شده از مخلوط آرد گندم و جوی غنی شده با مغزدانه های کنجد، خشخاش، تخم کدو، آفتابگردان یا تخم کتان به شرط آنکه خمیر این نان ها به وسیله خمیر ترش یا خمیر مایع تخمیر ورآمده و از جوش شیرین در تهیه آنها استفاده نشده باشد.
تخلیه سموم با استفاده از مواد غذایی زیر:
1- استفاده از کمپوت سیب بدون شکر و کته بدون روغن و نمک به مدت 24 تا 48 ساعت، بدون استفاده از سایر مواد غذایی.
2- افزودن گندم جوانه زده به سالادها وپیش غذاهای تهیه شده از چغندر قرمز خام یا پخته، کدوی سبز، کرفس، هویج، شلغم، ترب سفید و سیاه، زیتون سبز یا سیاه، والک، کاهو، خیار، پیاز سفید، کنگر، کاسنی، جعفری، ترخون، گل کلم، کلم قرمز، لوبیا سبز و سیب زمینی آب پز.
طرز تهیه جوانه گندم:
گندم پاک شده و فاقد آلودگی را به مدت 24 ساعت در آب خیس نموده و سپس به مدت 48 ساعت در پارچه مرطوبی قرار دهید. بعد از این مدت گندم جوانه زده که با فشار دادن شیره ای از آن خارج می گردد، قابل مصرف بوده و می توان آن را به مدت چند روز دریخچال نگهداری کرد. استفاده از این ماده غذایی ارزشمند که از منابع غنی ویتامین E یا آلفاتوکوفرول می باشد و همچنین در اثر جوانه زدن، مواد مغذی مهم دیگری از گندم نیز آماده جذب بهتری شده اند، برای همه افراد توصیه می گردد.
3- استفاده از 300-200 گرم از انواع میوه جات فصل برای دسر یا میان وعده.
4- نوشیدنی های مفید: آب یا آب معدنی خالص، چای سبز، چای سیاه طبیعی فاقد ترکیبات طعم دهنده یا رنگ دهنده، دمکرده پوست سیب ، کاکل ذرت، گزنه و گل گاوزبان.
توصیه های کلی:
با کاهش تدریجی وزن به موازات استفاده از مواد غذایی سالم، کم چرب، متنوع ، متعادل، متناسب و فاقد هر گونه آلودگی و عدم استفاده از مواد غذایی غیر مجاز که به آنها اشاره شد، اقدامات زیر نیز در جهت دستیابی به نتیجه مطلوب موثر است.
1- انجام فعالیت های ورزشی مناسب و سبک مانند پیاده روی در فرصت های موجود.
2- تنفس عمیق و شکمی در فضای باز فاقد آلودگی و سرشار از اکسیژن ، به ویژه صبح زود در پارک و کوهپایه ها (روزهای بعد از بارش و وزش باد مناسب ترین زمان برای بهره گیری از هوای تمیز و سرشار از اکسیژن می باشد).
3- ماساژ ملایم نقاط انباشته شده از سلولیت با یک برس نرم یا دستکش حوله ای به طور مرتب و به شکل دورانی در جهت عقربه های ساعت.
4- استفاده از دوش آب گرم و سرد به طور متناوب (2 دقیقه آب گرم، یک دقیقه آب سرد و انجام این عمل سه مرتبه پی در پی و پایان دادن آن با آب سرد) به ویژه با استفاده از دوش هایی که فشار آنها قابل تنظیم است.
5- هر دو یا سه هفته یکبار، یک روز از سبزیجات و میوه جات خام و پخته استفاده کرده و از مصرف کلیه مواد غذایی حیوانی، روغن های مایع و جامد گیاهی و حیوانی وتنقلات مختلف خودداری کنید تا به سم زدایی بدن و آماده سازی و جوان شده بافت ها کمک شود.