با سلام خدمت دوستان عزیز
از آنجا که بسیاری از هنرجویان و علاقه مندان به موسیقی و مخصوصا ساز پیانو و کسانی که قصد خرید پیانو دارند، بین دو راهی پیانوی دیجیتال و پیانوی آکوستیک مردد میشوند، و متاسفانه برخی از فروشندگان و اساتید گاهاً اطلاعات درست و دقیقی به هنرجویان نمیدهند و البته خیلی از استاتید نیز تفاوتهای این دو معقوله را با جزئیات دقیق نمیدانند، زیرا مبحث دیجیتال نیاز به تخصص خاص در دنیای برق و الکترونیک دارد، که طبیعتا اساتید نوازنده کمتر از زیر بنای دیجیتال اطلاع دارند و بیشتر با دید تجربی و کلی اطلاع رسانی میکنند.
تفاوت پیانوی آکوستیک با پیانوی دیجیتال
به طور کلی و خلاصه صدای پیانوی آکوستیک از ارتعاش سیم به گوش نوازنده میرسه و پیانوی دیجیتال از سیستم الکترونیکی پیانو تولید شده و توسط اسپیکر موجود در پیانو به پخش میشود.
ما در این مقاله سعی داریم به صورت تخصصی ولی با زبان ساده در این بحث وارد شویم و در ابتدا باید برخی از مفاهیم را تعریف کنیم.
مفهوم دیجیتال و آنالوگ
دیجیتال در لغت به معنای عددی میباشد و آنالوگ که در واقع از لغتی یونانی ریشه دارد به معنای نسبی است.
سیستمهای آنالوگ مانند رادیو، تلفنهای بیسیم، سیستمهای گیرنده تلویزیون عادی، فیلمهای ویدئویی، کاستها، گرامافون و .... بسیاری از سیستمهای انتقال صدا و تصویر قدیمی
سیستمهای دیجیتال مانند گیرنده تلویزیون دیجیتال، سی دی، دیویدی، موبایل، تمامی فایلهای کامپییوتری و وابسته
در سیستمهای دیجیتال تمامی اطلاعات به صورت عددی ذخیره و یا انتقال پیدا میکنند ولی در سیستم های آنالوگ اطلاعات به صورت موجهای سینوسی و تقریبی …
برای واضح تر شدن موضوع مثالی میزنم:
در تصویر فوق مثالی از نحوه انتقال اطلاعات دیجیتال و آنالوگ به صورت شکل بیان شده
فرض کنید شخصی میخواهد اشکال سمت چپ را در خانه سمت راستش کپی کند با توجه به این که شکل سمت چپ بالا به صورت مختصات ترسیم شده است را هر فردی با توجه به مختصات عددی میتواند عیناً آن رو در سمت راست کپی نماید ولی در شکل پایین حتی فرد ماهر هم نمیتواند دقیقا شکل مورد نظر را ترسیم کند
البته این سوال پیش میآید که آیا هر شکلی را میتوان به جدول تبدیل کرد باید گفت بله هر چقدر جدول و نقاط ریز تر شوند تا جایی که چشم انسان قادر به تشخیص آن نباشد میتوان هر گونه شکلی را به صورت جدولی نمایش داد
این مثالی تصویری بود از مقایسه دیجیتال و آنالوگ که قابل درک باشد و حال ارتباط این با سیستمهای صوتی چیست ؟
در سیستمهای صوتی نیز دقیقا همین اتفاق صورت میگیرد
شما حتما با فایلهای MP3 اشنا هستید و با اعداد کیفیت 128 و 320 و ... را در سایتهای دانلود آهنگ مشاهده کردهاید
این اعداد دقیقا مشابه تعداد خانههای جدول و تراکم آنها میباشند و هر چه بیشتر باشند کیفیت و حجم فایل بیشتر است
البته در سیستمهای صوتی مفهومی به عنون سمپل بیت نیز وجود دارد samplebit که در آن نرخ نمونه برداری نیز متفاوت است یا (SampleRate)
برای روشن شدن مطلب سیتمهای صوتی دیجیتال به این صورت کار میکند که مثلا یک فایل با کیفیت 48khz در هر ثانیه 48 هزار بار نمونه برداری شده
بیت ریت اندازه نمونهها رو مشخص میکند که میتواند 8 یا 16 یا 32 باشد.
باز مثال تصویری این مانند دوربینهای فیلم برداری که فرکانس برابر تعداد فریم در ثانیه که معمولا 30 فریم است و بیت ریت کیفیت عکسهای پی در پی هنگام فیلم برداری میباشد
در پیانوهای دیجیتال در برندهای مختلف سیستمهای تولید صدای متفاوتی استفاده شده است ولی در کل همگی از سیستمهای دیجیتال استفاده شده
آستانه شنوایی انسان از فرکانس 20hz تا 20kz رامیتواند احساس کند.
در سیستم پیانوهای دیجیتال حرفه ای از سیستم نمونه برداری دیجیتال یا همون سمپلینگ (sample) جهت تولید صدا استفاده شده است.
یعنی از بهترین پیانوهای آکوستیک در استدیوهای پیشرفته صدا برداری شده به این صورت که نت به نت صداها رکورد شده و با تکنیکهای پیشرفته در کلاویههای پیانو دیجیتال ذخیره سازی میشود
در برخی مدلها حتی برای هر نت چند نوع شدت نواخت رکورد شده است و وهنگامی که نوازنده با پیانوی دیجیتال نوازندگی میکند با توجه به شدت ضربه صدای فوق تولید میشود
مدلهای یاماها سری CLP 330 و clp 340 و ... از این قبیل هستند
آیا صدای پیانو آکوستیک بهتر از پیانوی دیجیتال است؟
نکته بسیار مهم و جالب
تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که همگی ما موسیقیهایی را که میشنویم به صورت دیجیتال است؟
در واقع اگر نوازنده با پیانوی اکوستیک هم در استدیو ضبط را انجام دهد در نهایت روی سی دی به گوش ما میرسد که همان صدای دیجیتال است
رسیتال پیانو رو فرض کنید جز نوازنده و معدود افراد ردیف اول و نزدیک پیانو باقی اشخاص صدای پیانوی چندین میلییونی را از چه طریقی میشنوند ؟
از باندهای سالن که به میکسر دیجیتال وصل شده !!!
پس اگر واقع بین باشیم 90% از افراد موسیقی را به صورت دیجیتال میشنوند مگر باشند کسانی که هنوز با کاست و گرامافون موسیقی رو گوش کنند !!!
این مثال البته در بدبینانه ترین حالت بود که برای کسانی که میگویند پیانوی آکوستیک خوش صدا تر هست ولی مطمئنن این دیدگاه دیدگاه سنتی و غیر علمی میباشد زیرا مهندسین جهان در تلاشند که روز به روز پیانوهای دیجیتال بهتر و خوش صدا تری را به دست نوازندگان برسانند.
و البته هیچ گاه با کسی که میلیونها تومن بابت خرید یک پیانوی آکوستیک پرداخت کرده این بحث را شروع نکنید.
مطمئنن پیچیدگی ساخت پیانو آکوستیک خیلی بیشتر و متریال بیشتری تیز مصرف میکند و قیمت تولید آن را بالا میبرد ولی این هزینه بابت خوش صدا بودن یا تاچ بهتر یا ... چیز دیگری نیست
و متاسفانه بیشتر هنرجویان از کسانی که استاد موسیقی هستند مشورت میگیرند و اساتید اونها نیز در حیطه الکترونیک و دیجیتال زیاد اطلاعات فنی ندارند و نمیدونند چه تکنولوژیهایی در ساخت پیانو دیجیتال به کار رفته، که کمتر نوازنده ای و گوشی در دنیا قادر به تشخیص تفاوت بین این دو ساز هست.
نتیجه گیری در مورد انتخاب پیانوی دیجیتال و پیانوی آکوستیک
سعی کردم مطالبی رو عنوان کنم که در سایتهای دیگر کمتر مورد بحث بوده، مواردی مثل نوع کلاویه، تاچ، امکانات پیانوی دیجیتال، مثل رکورد و MIDI و ... یا کوک کردن پیانوی آکوستیک و ... در سایتهای زیادی ذکر شده و نیازی به بررسی مجدد نمیدیدم.
با این حال شما اگرمحدودیت بودجه ندارید و یکی از اهداف شما جنبه ظاهری پیانو هست میتوانید پیانوی اکوستیک را انتخاب کنید چرا که پیانوی آکوستیک از افت قیمت کمتری نیز برخوردار است.
ولی اگر کسی هستید که میخواهید بهترین استفاده را از هزینه پرداخت شده کرده باشید، پیانوی دیجیتال های خوب گزینه مناسبی است و بی شک برترین اساتید و بهترین متخصصین نمیتوانند دیجیتال یا آکوستیک بودن پیانوی شما رو تشخیص دهند.
در نهایت خرید پیانوی آکوستیک ارزان قیمت را به هیچ عنوان توصیه نمیکنم و در کل پیانوهای آکوستیک زیر 50 میلیون تومان حرفی برای گفتن ندارند ولی شما با مبلغ 20 میلیون میتوانید پیانوی دیجیتال بسیار خوبی تهیه کنید و یا حتی نمونههای دست دوم با قیمتی پایین تر، ولی حتما با کارشناس مشورت کنید در این زمینه
البته یادتون باشه یک نوازنده خوب پشت پیانوی بد، جذاب تر از یک نوازنده بد پشت پیانوی خوبه !!
ولی همچنان نظرم در مورد پیانوی دیجیتال و اکوستیک مثل سابق هست، و این که در بازار دست دوم پیانوهای خوبی CLP330 یا CLP340 با قیمتهای خوب میتونید تهیه کنید یادتون باشه سریها CLP یه پله بالاتر از سریهای YDP هستند حتی اگه قدیمی تر باشند و یا با بودجه بالاتر میتوانید سریهای CVP رو خریداری کنید که امکانات بسیار خوبی به شما برای آهنگسازی و .... (البته ظاهر پیچیده تری دارند (مانیتور بزرگ و..) که بعضی از افراد دوست دارند سادگی پیانو حفظ شود)
اگه هم بودجه شما به خرید پیانوی گراند یاماها C1X میرسه که در خریدش شک نکنید چون قطعا ... این یک خرید هیجان انگیز هست!